Concept Dorpsplan 2020 – 2030

DE DROOM VAN BOEKELO

Dorpsplan 2020-2030: Een kompas voor de toekomst

 

Update oktober: op 22 september jl. is er een inloopbijeenkomst over het concept Dorpsplan georganiseerd. De resultaten hiervan en van de verschillende eerder ontvangen reacties worden al of niet aangepast opgenomen in de definitieve tekst. Op dit moment wordt hieraan de laatste hand gelegd. Het is de bedoeling dat het (definitieve) Dorpsplan eind dit jaar gepubliceerd wordt.

 

In het voorjaar van 2018 heeft de dorpsraad van Boekelo besloten een nieuw dorpsplan te gaan opstellen. Het vorige dorpsplan besloeg de periode van 2002 tot 2015, met een aanvulling in 2012. Er is veel gerealiseerd uit het vorige dorpsplan. Allereerst de prachtige nieuwe woonwijk de Bleekerij, die ons mooie dorp weer een nieuwe impuls heeft gegeven. En daarnaast ook het vernieuwde dorpshart, met het Bleekerijplein, de Beckumerstraat met betere parkeermogelijkheden, Multifunctionele Accommodatie de Zweede en Natuurlijk Spelen op de Bleekerij.

Het nieuwe dorpsplan is gericht op de periode van 2020 tot 2030. Dit betekent dat het een dynamisch dorpsplan moet zijn: uiteraard is nu nog niet duidelijk hoe de wereld er over een aantal jaren uit zal zien. De huidige coronacrisis is een goed voorbeeld van hoe alle plannen opeens radicaal kunnen veranderen! De dorpsraad is door Studio Vers bestuur (provincie Overijssel) geïnspireerd en geadviseerd om tot een nieuwe, eigentijdse aanpak te komen. Burgerparticipatie is het sleutelwoord. Het dorpsplan moet een plan zijn ván en vóór de inwoners van Boekelo.

Verschillende thema’s
Het advies werd opgevolgd: laat de inwoners dromen over Boekelo in 2030, ieder op een eigen manier en haal hun dromen op verschillende manieren op. Luister goed naar ze! Dat heeft de dorpsraad gedaan. Er werden inloopavonden georganiseerd waar inwoners konden brainstormen over de invulling van het dorpsplan.

Al snel werd duidelijk dat het nieuwe dorpsplan de volgende thema’s moet bevatten:

  1. Wonen en leven
  2. Verkeer en veiligheid
  3. Natuur, milieu en duurzaamheid
  4. Cultuur en sport
  5. Voorzieningen en ondernemers

En zo ontstond ‘de droom van Boekelo’.

Dromen ophalen
Er werd een ‘doe-groep’ opgericht met enthousiaste inwoners die de dorpsraad in dit proces zijn gaan ondersteunen. Op verschillende manieren is de doe-groep het dorp ingetrokken om Boekeloërs te raadplegen. De doe-groep was in de ‘huiskamer van het dorp’ met zo’n 30 ouderen, stond met een kraam op de weekmarkt, consulteerde verschillende verenigingen, bezocht het café en last but not least: er werd een droomproject georganiseerd voor de basisscholen, waarbij leerlingen in groepjes ideeën konden presenteren en hierop stemmen konden uitbrengen.

De droom van Boekelo
Alle opgehaalde informatie is verwerkt en vervolgens door de leden van de dorpsraad verder uitgewerkt en aangevuld. Dit document is een tussenstand: het proces dat de dorpsraad samen met de inwoners is ingegaan is nooit af. Voor nu mag het beschouwd worden als een kompas, een richtinggevend document voor de toekomst van Boekelo. De droom van Boekelo is een proces en zal dan ook steeds terugkomen op de agenda van de openbare dorpsraadvergaderingen.

Het dorpsplan is als volgt geschreven: elk thema is uitgesplitst in ‘inwoners dromen’ en ‘de dorpsraad vult aan’. Onder het kopje ‘inwoners dromen..’ is te lezen wat is opgehaald bij inwoners, dit zijn meningen – er is geen oordeel te geven over het draagvlak hiervoor. Onder het kopje ‘de dorpsraad vult aan..’ zijn waar nuttig en nodig al enkele keuzes gemaakt.

Met dit plan wil de dorpsraad met enige regelmaat concrete uitvoeringsplannen opzetten en actie ondernemen, samen met u: de bewoners van ons mooie dorp!

Cijfers Boekelo

In 2002: aantal inwoners dorp: 1953             aantal inwoners buitengebied: 845 totaal: 2.798.
In 2012: aantal inwoners dorp: 2346             aantal inwoners buitengebied: 918                totaal: 3264
In 2018: aantal inwoners dorp: 2512             aantal inwoners buitengebied: 987 totaal: 3499

  • Aantal huishoudens in 2018 is 1.077
  • Alleenstaanden vormen de grootste groeigroep
  • Jeugd ongeveer gelijk gebleven
  • Lichte groei aantal ouderen
  • Aantal huurwoningen gedaald.
  • Grote groei jeugdsport in Boekelo (dit heeft natuurlijk te maken met de aantrekkingskracht van de Zweede, ook voor gezinnen uit Enschede)

 

Thema 1: wonen en leven

Inwoners dromen..
Boekelo is een dorp, een plaats met een dorps karakter. Het vele groen en de open ruimtes moeten behouden blijven. Boekelo hoeft niet te groeien, althans niet grootschalig. Een enkele woning op beschikbare plaatsen is haalbaar. Denk dan aan de grond die vrijvalt door de aanstaande sloop van de gymzaal.

Zeker sinds de bouw van de Bleekerij is een gevarieerd woningbestand ontstaan. Toch mist het dorp voldoende woningen voor ouderen, maar ook voor starters. Het dorp mist woningen waar intensievere zorg voor ouderen mogelijk is. Maak een leven lang wonen in Boekelo mogelijk en pas de eventuele zorg daarop aan.

Anno 2020 wordt voor de huurwoningen, bijvoorbeeld op de Mans een lotingsystematiek toegepast. Dat is ongewenst. Geef Boekeloërs de mogelijkheid om bij voorkeur degelijke woningen te verwerven.

De dorpsraad vult aan..
De gemiddelde Boekeloër heeft bewust gekozen voor wonen in een dorp. Regelmatig is de opmerking gehoord dat het dorp niet groter hoeft te worden en groen moet blijven. Deze opmerkingen verdienen wel nuancering. Gezien de landelijke trend van bevolkingsgroei zal er sowieso behoefte zijn aan meer woningen. Daarnaast is net als landelijk ook in Boekelo sprake van vergrijzing en ontgroening. Om in- en doorstroom te bevorderen is de dorpsraad voorstander van gematigde groei van het dorp.

Een zeker aantal sociale huurwoningen moet beschikbaar blijven. Omdat moeilijk is in te schatten hoeveel, zal de dorpsraad hier de komende tijd actie op moeten ondernemen, bijvoorbeeld door het consulteren van een expert op dit gebied en door in gesprek te gaan met woningcorporaties.

Al vele jaren geleden is het gebied de Kwinkel aangewezen als potentiële bouwlocatie. Begin 2000 is de planvorming daarvoor tijdelijk beëindigd omdat door het faillissement van Texoprint de locatie van deze fabriek beschikbaar kwam als bouwlocatie. Nu dit terrein (de Bleekerij) afgebouwd is, is de dorpsraad van mening dat de planvorming voor de Kwinkel opgestart kan worden.

Daarnaast pleit de dorpsraad voor het uitbreiden van het bestand van leeftijdsbestendige woningen. Hierbij wordt gedacht aan de plaats van de huidige gymzaal en in de toekomst mogelijk de locaties van de huidige basisscholen. Hierover later meer.


Teesinkweide

De dorpsraad maakt zich zorgen over de voortgaande verloedering van dit fraaie terrein, zij zouden graag zien dat de maatschappelijke functie van dit terrein snel wordt ingevuld. Gebruik alleen als kantoorlocatie voor de Military acht de dorpsraad te beperkt. En de plannen voor een grootschalig hippisch centrum en opleidingscentrum o.i.d. voor ruiters en paarden zijn tot op heden de tekentafel niet ontstegen. De verwachting is dat hier op korte termijn geen progressie wordt geboekt en de aandacht gefocust blijft op het jaarlijkse evenement.

De dorpsraad ziet voor het complex een passende functie voor bijvoorbeeld zorg, onderwijs of woonruimte voor senioren (bijvoorbeeld een ‘Knarrenhof’). De combinatie onderwijs en Knarrenhof zou verbindend kunnen werken tussen jeugd en senioren, waarbij de nabijheid van de Zweede voor de scholen evidente voordelen biedt.

Boerderij de Mans en gymnastieklokaal
Dit betreft niet alleen het terrein en de boerderij de Mans, maar een groter gebied met de huidige verouderde gymzaal die over enige tijd wordt gesloopt. De gemeente is van plan de boerderij de Mans, een rijksmonument, te verkopen. De dorpsraad wil invloed hebben op de toekomstige bestemming van de boerderij. Daarvoor worden een aantal mogelijkheden gezien, zoals wonen al of niet gecombineerd met werk, een interne verbouwing naar kleine wooneenheden of een museum.

Gelet op het nabijgelegen seniorencomplex de Mans zien wij goede mogelijkheden voor kleinschalige woningbouw en/of een appartementencomplex primair voor senioren gelet op de eerder daarnaar geconstateerde vraag.

Thema 2: verkeer en veiligheid

Inwoners dromen..
Anno 2019 zijn er zorgen over het verkeer en de verkeersveiligheid in Boekelo. Er wordt te hard gereden op alle doorgaande wegen. De komende jaren moeten maatregelen getroffen worden die de snelheid verminderen. Die maatregelen betreffen de inrichting van de wegen, met drempels en handhaving. Ook is er behoefte aan enkele zebrapaden. Bijvoorbeeld tussen de Bleekerij en het pad dat leidt naar de Molenbeek.

In het centrum is er overlast van grote vrachtwagens en van landbouwverkeer. De dorpsraad is uitgedaagd om maatregelen voor te stellen die het vrachtverkeer reduceren.

Alom zijn er zorgen over fietsverkeer bij de Zweede. De wegversmalling wordt als gevaarlijk gezien. En de oversteek voor fietsers is onduidelijk. Ook de vele kinderen en volwassenen die oversteken vanaf de Zweede worden als risico gezien. De vraag aan de dorpsraad is om te regelen dat het fietspad wordt doorgetrokken tot aan de Verzetslaan.

Dorpsraad vult aan..
Er zijn verschillende opmerkingen gemaakt over te hoge snelheid van (met name) auto’s in het dorp. Veel wegen zijn de afgelopen jaren aangepast door de aanleg van drempels. Bij de ingangen van het dorp zijn versmallingen aangelegd en het gehele dorp is 30 km zone. De inrichting van de straten lokt door de vele drempels snel rijden niet uit. Daarbij moeten we ons realiseren dat het dorp enkele lange doorgaande wegen kent. Het verder reduceren van doorgaand verkeer is niet wenselijk en verdere aanpassingen en herinrichting van de wegen ligt daarom niet voor de hand. Uit metingen is gebleken dat de opening van de nieuwe N18 tot minder doorgaand verkeer in Boekelo heeft geleid. Vermoedelijk zal de afwaardering van de Haaksbergerstraat (oude N18) hier ook een positieve invloed op hebben.

Veilig oversteken
Opmerkingen zijn er gemaakt over met name het oversteken van de Boekelose- en Beckumerstraat bij de Windmolenweg, hoek Diamantstraat, en t.o. de ingang van de Bleekerij. Gevraagd wordt om de aanleg van zebrapaden. Ook een enkele fietsoversteek wordt als gevaarlijk benoemd, bijvoorbeeld het fietspad Beckumerstraat vlakbij boerderij de Mans en bij de ingang van de Zweede. De dorpsraad zal in overleg met de gemeente nagaan of er enkele incidentele aanpassingen mogelijk zijn bij de genoemde oversteken. Daarbij kan een minder royaal terras bij de Buren in de zomer ook een optie zijn. Voor de bereikbaarheid van de Zweede per fiets of lopend is een ontsluiting via de Landsteinerlaan nadrukkelijk gewenst, mede gezien het toenemende gebruik van de Zweede, o.a. door de scholen.

Gedragsverandering
Verdere acties moeten het accent leggen op gedragsverandering. Een aantal chauffeurs houdt zich redelijk aan de 30 km. Een groot deel zit daar tot 10 km boven, maar de uitschieters die er altijd zijn, bepalen het beeld. Uit onderzoek blijkt overigens dat wat voor een voetganger snel lijkt, door de automobilist anders wordt ervaren. Uit onderzoek blijkt ook dat strengere handhaving weinig tot geen effect heeft.

Voor het stimuleren van gedragsverandering naar de gewenste snelheid stel de dorpsraad plaatsing van glimlachpalen voor. Ook wordt er voorgesteld om opnieuw snelheidsmetingen te doen in combinatie met een kentekenregistratie. De verwachting is namelijk dat een substantieel deel van de ‘overtreders’ inwoners van Boekelo zijn.

Verschillende inwoners klagen over het, in hun ogen, vele vracht- en landbouwverkeer. Veelal betreft het dan ook bestemmingsverkeer. En aangezien in het buitengebied verschillende boerenbedrijven actief zijn die hun gronden moeten bereiken is dit verkeer nauwelijks te beïnvloeden. Daarbij geldt ook dat er bevoorrading van winkels en bedrijven noodzakelijk is. In dit kader stelt de dorpsraad voor om onderzoek te doen naar een meer optimale laad- en losplaats, met name voor de supermarkt, om overlast te beperken.

 

Thema 3: natuur, milieu en duurzaamheid

Inwoners dromen..
Boekelo is een groen dorp. Dat moet zo blijven. Bij alle initiatieven m.b.t. verdere ontwikkeling van groene gebieden en vrijvallend akkerland rondom het dorp moet hiermee rekening worden gehouden. Gezien de toename van verschillende ongewenste diersoorten als eikenprocessierups, wordt alertheid gevraagd met betrekking tot de mogelijkheden tot bestrijding.

Wat betreft het thema duurzame energie is vooral opgemerkt dat inwoners eigen verantwoordelijkheid hebben hoe ze dat in hun wonen en leven vorm en inhoud willen geven. In algemene zin wordt gestreefd naar minder aardgas en meer duurzaam opgewekte elektrische energie.

Dorpsraad vult aan..

Om Boekelo heen ligt een uitgebreid buitengebied. Deels het typisch Twentse coulissenlandschap met bos en bospartijen. Hierin ligt een aantal fraaie huizen en boerderijen die deels niet meer als boerderij in gebruik zijn. Ook natuurgebied het Buurserzand maakt deel uit van ons buitengebied. Door de recente aanleg van de nieuwe N18 is het gebied doorsneden. Tot op heden is de inzet van het beleid van de dorpsraad geweest: het conserveren van het bestaande. En daar waar bepaalde veranderingen gewenst werden, werd geprobeerd maximaal de natuurwaarden te behouden. Voor de bouw van huizen geldt de zogenaamde rood-voor-rood regeling. De dorpsraad blijft zich inzetten voor het behoud van dit landelijk gebied waar het huidige bestemmingsplan Buitengebied Noord-West d.d. 2014 nog steeds actueel is.

In het buitengebied is ruimte voor verschillende toeristische en recreatieve activiteiten. Met betrekking tot de ontwikkeling van nieuwe activiteiten zal de dorpsraad zich positief, kritisch maar ook terughoudend opstellen. Er wordt nagegaan of er meer en aansluitende wandelpaden in het gebied aangelegd kunnen worden. Tegen een eventuele doorsnijding van ons gebied met de zogenaamde Noordtak van de Betuwelijn zal de dorpsraad zich verzetten.

Duurzaam Boekelo

Anno 2020 dient iedere stad en ieder dorp een bijdrage te leveren aan een duurzaam leven. Zo ook Boekelo. Alle elektrische energie die in Boekelo wordt gebruikt moet in 2030 duurzaam zijn opgewekt.

Opwekking van elektrische energie moet aansluiten bij de mogelijkheden van het gebied. Voor Boekelo (en Enschede) geldt dat windenergie geen oplossing biedt. Te weinig wind in onze regio. Dat terwijl Twente door zijn ligging juist uitstekende mogelijkheden biedt voor zonne-energie. Steeds meer woningen zijn voorzien van zonnepanelen. Het voorbije jaar is het aantal sterk toegenomen. De dorpsraad juicht dit toe. Daarnaast zal de dorpsraad zich inzetten voor de aanleg van grootschalige terreinen met zonnepanelen zodat ook zij die niet zelf in staat zijn om panelen te plaatsen toch kunnen participeren in duurzaam opgewekte elektrische energie.

Gegeven de agrarische omgeving wil de dorpsraad onderzoeken of een biogasinstallatie in Boekelo mogelijk is. Die installatie maakt het mogelijk om ook stroom op te wekken op tijdstippen dat de zonnepanelen weinig rendement opleveren.

Boekelo wordt omgeven door zoutcavernes. De cavernes bieden goede mogelijkheden voor warmteopslag. De komende jaren is de opslag van energie een veel belangrijker onderwerp dan de feitelijke productie van die energie. Tevens laat de dorpsraad onderzoeken of de warmte in de cavernes bruikbaar is voor energieopwekking, voor de verwarming van huizen. De inzet op dit onderwerp vraagt samenwerking met derde partijen, waaronder Nouryon. De dorpsraad zal hiertoe het initiatief nemen.

Duurzaamheid betreft ook het gebruik van materialen in de openbare ruimte. De dorpsraad wenst er, in samenspraak met de gemeente, op toe te zien dat de toegepaste materialen duurzaam geproduceerd zijn en dat bij de inrichting ernaar wordt gestreefd om onderhoud te minimaliseren en materiaal zoveel als mogelijk te hergebruiken.

 

Thema 4: cultuur, sport en onderwijs

Inwoners dromen..

Het verdient aanbeveling om een samenhangend plan voor de verdere ontwikkeling van sport en cultuur in het dorp te maken. Momenteel bestaat er een beweging dat meer initiatieven richting de Zweede gaan. Bijvoorbeeld het vertrek van Koningsdag uit het centrum van het dorp wordt nogal eens genoemd als onwenselijk.

Een plan voor spelen in de openbare ruimte is gewenst, waarbij ook aandacht moet zijn voor de oudere jeugd. In de voorbije jaren is op twee plaatsen natuurlijk spelen ontwikkeld. De huidige natuurlijk spelen plek bij de Mans komt nu niet tot zijn recht, bij de Bleekerij wel.

 


Dorpsraad vult aan..

De Zweede

Zoals bekend wordt MFA de Zweede uitgebreid met een sportzaal (dubbel gymlokaal). Gehoopt wordt dat we de sportzaal in 2021 in gebruik kunnen nemen. Het is noodzakelijk een beeld te hebben over de verdeling van voorzieningen over het dorp en een mening te kunnen geven over welke activiteiten op de Zweede kunnen plaatsvinden en welke in het dorp beter tot hun recht komen.

De dorpsraad ziet de Zweede zich vooral ontwikkelen als centrum voor sport, beweging en jeugd. Daarbij horen bijvoorbeeld muziekactiviteiten, dans, scholen en naschoolse opvang. Daarnaast is de Zweede  geschikt voor grote, incidentele evenementen vanwege de grote zaal en vele faciliteiten. Verdere ontwikkeling van horeca (feesten en partijen) is ongewenst. Activiteiten voor senioren (huiskamer) en activiteiten die gepaard gaan met horeca passen beter in het dorp. Denk aan dorpsevenementen, als het door de BOV georganiseerde Pinksterfestival en de Oude Voertuigendag. Voor een enkel cultureel evenement zou de sportzaal en sportpark gebruikt kunnen worden indien dit in het dorp onvoldoende mogelijkheden daarvoor aanwezig zijn.

Op dit moment wordt het voorterrein van de Zweede korte tijd gebruikt ten tijde van de Military.  Op zich zou het terrein voldoende ruimte bieden voor een kinderboerderij. Een activiteit die naadloos aansluit bij de Zweede als centrum voor sport, beweging en jeugd.

Scholen
De leerlingenprognoses voor de beide scholen zien er positief uit.  De beide basisscholen kunnen voldoende leerlingen verwachten zodat hun voortbestaan de komende jaren verzekerd is. Als een van de basisvoorzieningen voor het dorp een goed vooruitzicht. Niet uitgesloten is dat ergens in de komende jaren, vanwege de eisen die dan gelden, nieuwbouw van de basisscholen noodzakelijk wordt. Gelet op de aanwezige faciliteiten en de reeds aanwezige buitenschoolse opvang op de Zweede zou een daar nabij gelegen locatie wenselijk zijn. Samenwerking van de scholen heeft een positieve invloed op het dorp. Evenementen etc. zijn beter en aantrekkelijker als ze gezamenlijk worden georganiseerd. Ook komt het de kwaliteit van het onderwijs ten goede.

De huidige gebouwen zijn niet toekomstbestendig. De scholen hebben de nadrukkelijke wens uitgesproken om in de toekomst (gezamenlijk) nieuwe huisvesting te betrekken, bij voorkeur op de locatie Teesinkweide. Tegelijkertijd zullen de plannen van de basisscholen (zie voorzieningen en ondernemers) een positieve invloed hebben op de aantrekkelijkheid van Boekelo voor jonge gezinnen.

Thema 5: voorzieningen en ondernemers

Inwoners dromen..
Een dorp als Boekelo kan niet zonder de middenstand; deze zorgt voor levendigheid in het dorp, de sociale cohesie en daarbij ook de noodzakelijke voorzieningen voor de minder mobiele bewoners van Boekelo. Langzaam ontstaat er leegstand in het winkelbestand. De droom is dat in het pand van Pasman een bakkerij annex koffieschenkerij komt. Ook is een drogisterij gewenst.

Over het algemeen worden de voorzieningen in het dorp hoog gewaardeerd. Een aantal zaken kan verbeterd worden. Zo wordt over de buurtbus opgemerkt dat die bus ook in het weekend en in de avond zou mogen rijden. Verder wordt de Bibliobus erg gemist.

Een meerjaren masterplan voor het centrum van het dorp is gewenst. Daarin wordt o.a. beschreven hoe de ruimte op en rondom het Schierbeekplein wordt gebruikt.

 

Dorpsraad vult aan..

Winkelbestand
Tijdens gesprekken met verschillende winkeliers en inwoners is er naar voren gekomen dat er een grotere behoefte is aan meer diversiteit aan winkels waarbij gedacht kan worden aan een groenteboer, bakker/koffiehuis en/of drogist. De dorpsraad ziet zichzelf niet als de kartrekker voor het zoeken naar nieuwe winkels, hierbij zouden wij juist de inwoners van Boekelo en het brede netwerk dat zij hebben willen inzetten.

Wel ziet de dorpsraad het belang van de centrumwinkeliers om zich te onderscheiden tussen de overige BOV ondernemers. Hiervoor gaat de dorpsraad een overleg initiëren waarbij het doel is om meer samenwerking te krijgen tussen de centrum ondernemers en daarbij een betere afstemming en benadering komt. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de (continuering van de) wekelijkse markt.

Toerisme
Boekelo is als onderdeel van Twente een fraai gebied dat uitnodigt voor (korte) vakanties. Daarvoor kunnen toeristen verblijven in het aanwezige hotel, op een van de mini campings of B&B’s. De dorpsraad neemt deel aan de commissie Toerisme van de Boekelose Ondernemersvereniging. De dorpsraad ziet hier geen aanjagende rol, maar zijn waar nodig en mogelijk, uiteraard altijd bereid tot samenwerking.

 

Vervolgstappen dorpsplan ‘de droom van Boekelo’

  • Zodra de landelijke situatie weer normaliseert organiseert de Dorpsraad een inloopbijeenkomst, hopelijk medio september as.
  • Het dorpsplan wordt uitgewerkt in een aantal concrete acties: een actieplan voor de komende jaren. Natuurlijk zal blijken dat bij de uitwerking van verschillende actiepunten betrokkenheid van de inwoners niet alleen gewenst maar ook noodzakelijk is. Alleen dan is het een dorpsplan vóór en ván het dorp!
  • Dat we de voortgang van de verschillende acties terug zullen koppelen naar de inwoners van Boekelo is een open deur. Het dorpsplan is geen statisch proces: periodiek moet de actualiteit bekeken worden op basis van nieuwe ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht. Zoals gezegd is een actieplan voor een of meerdere jaren een must.
  • Uw reactie / feedback is van harte welkom! U kunt uw reactie mailen naar de Dorpsraad via [email protected].